Źródła zanieczyszczeń powietrza

 Źródła zanieczyszczeń powietrza możemy podzielić:

A. ze względu na pochodzenie

B. ze względu na to w jaki sposób następuje rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń źródeł emisji zanieczyszczeń

C. ze względu  na postać w jakiej zostały uwolnione do atmosfery

Poniżej opis  trzech grup zanieczyszczeń.

A. Źródła zanieczyszczeń powietrza możemy podzielić ze względu na pochodzenie na dwie grupy: 1) pochodzenia naturalnego
oraz  2) antropogenicznego (związanego z działalnością człowieka).

1) Źródła pochodzenia naturalnego:

•   wybuchy wulkanów – obecnie jest około 450 czynnych wulkanów (popioły i gazy wulkaniczne: dwutlenek węgla – CO₂, dwutlenek siarki – SO₂, siarkowodór -H₂S i in.)

•   bagna (metan CH₄, dwutlenek węgla CO₂, siarkowodór H₂S,  amoniak NH₃)

• pożary lasów, sawann, stepów (dwutlenek węgla CO2, tlenek węgla-CO, pył)
• gejzery (siarkowodór- H₂S, arsen i inne metale ciężkie)
• gleby i skały ulegające erozji , burze piaskowe (pyły)
•   wyładowania atmosferyczne (tlenki azotu NOx)

• bakterie i inne organizmy (metan CH4)
• roślinność i grzyby (pyłki, zarodniki)

2) Źródła pochodzenia antropogenicznego

Większość zanieczyszczeń powietrza jest związana z działalnością człowieka . Antropogeniczne źródła można podzielić na różne kategorie w zależności od przyjętych kryteriów.
Jednymz nich jest podział wg sektorów gospodarki, gdzie wyróżniamy cztery podstawowe kategorie:

• Energetyczne – na które składają się procesy wydobywania (kopalnie, szyby wiertnicze) i spalania paliw.

• Przemysłowe – przemysł ciężki (przeróbka ropy naftowej, hutnictwo, cementownie, przemysł chemii organicznej), metalurgiczny, produkcja i stosowanie rozpuszczalników, przemysł spożywczy, przemysł farmaceutyczny i inne.
• Komunikacyjne – transport lądowy ( samochodowy, kolejowy, powietrzny) i wodny.

• Komunalno-bytowe – paleniska domowe, kotłownie lokalne, gospodarstwa rolne , gromadzenie i utylizacja odpadów stałych i ścieków (wysypiska, oczyszczalnie).

B. Podział źródeł ze względu na to w jaki sposób następuje rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń źródeł emisji zanieczyszczeń: to punktowe (np. komin), liniowe (np. szlak komunikacyjny) i powierzchniowe (np. otwarty zbiornik z lotną substancją).

C. Zanieczyszczenia powietrza można podzielić na zanieczyszczenia pierwotne, które występują w powietrzu w takiej postaci, w jakiej zostały uwolnione do atmosfery  i zanieczyszczenia wtórne, będące produktami przemian fizycznych i reakcji chemicznych, zachodzących między składnikami atmosfery i jej zanieczyszczeniem (produkty tych reakcji są niekiedy bardziej szkodliwe od zanieczyszczeń pierwotnych) oraz pyłami uniesionymi ponownie do atmosfery po wcześniejszym osadzeniu na powierzchni ziemi. Skład powietrza w troposferze cały czas się zmienia. Niektóre  substancje znajdujące się w powietrzu są wysoce reaktywne tzn. mają większą skłonność do wchodzenia w reakcję z innymi substancjami w celu tworzenia nowych związków. Wówczas  mogą się utworzyć tzw. zanieczyszczenia wtórne, które są szkodliwe dla naszego zdrowia i środowiska. Katalizatorem, który sprzyja procesom reakcji chemicznej lub je wywołuje, jest ciepło, w tym ciepło wytwarzane przez Słońce.